Kto ma największe rezerwy złota na świecie?

Złoto jest tradycyjnie częścią międzynarodowych rezerw większości krajów na świecie. Wraz z zakończeniem standardów i dwuwalutowości przestało być jedynym prawdziwym pieniądzem, ale mimo to zachowało swoją atrakcyjność jako instrument inwestycyjny wraz ze zobowiązaniami rządowymi, czy depozytami. W czasach niepewności gospodarczej i napięć geopolitycznych jego znaczenie rośnie jeszcze bardziej. Kto zgromadził największe zasoby złota i jak wygląda światowy ranking? W tekście przedstawiamy, które kraje posiadają największe zasoby złota i jakie znaczenie ma to dla ich pozycji gospodarczej

Złoto jako podstawowy surowiec finansowy

Banki centralne przechowują swoje rezerwy złota w formie fizycznej, zwykle w standardowych sztabkach o masie 400 uncji (12 441 g). Podobnie postępuje Narodowy Bank Polski, który wykorzystując te rezerwy, prowadzi operacje na rynku walutowym, aby równoważyć ilość pieniędzy w obiegu po transakcjach zakupu złota od producentów.

Wycofanie nadmiernej płynności jest niezbędnym działaniem zapobiegającym powstawaniu nadmiernego wzrostu presji inflacyjnej i powstawaniu nierównowag makroekonomicznych. W przeciwnym razie podaż pieniądza automatycznie wzrosłaby dodatkowo o wartość kupowanego złota.

Dlaczego posiadanie rezerw złota jest tak ważne?

Zasoby złota i walut mogą być postrzegane jako fundusz ubezpieczeniowy i poduszka powietrzna na wypadek destabilizującej sytuacji na rynkach finansowych. Dlatego państwo dąży do ich utrzymania na odpowiednim poziomie, aby móc wykorzystać te środki w sytuacjach kryzysowych.

Rezerwy złota charakteryzują się na ogół wysokim poziomem płynności, dzięki czemu w dowolnym momencie można je wykorzystać na spłatę zadłużenia, inwestycje, przeprowadzanie transakcji handlowych lub uczestnictwo w globalnych transakcjach finansowych. Stanowią także gwarancję wiarygodności kredytowej kraju, zwiększając zaufanie inwestorów i partnerów handlowych. W sytuacjach napięć geopolitycznych czy gwałtownych wahań kursów walutowych złoto pełni funkcję stabilizatora, dając państwu możliwość szybkiej reakcji i zabezpieczenia interesów gospodarczych.

Do czego wykorzystywane są rezerwy złota?

Banki centralne kupują złoto i wykorzystują je do finansowania deficytu bilansu płatniczego, przeprowadzania interwencji na rynkach walutowych, a także utrzymania kursu waluty narodowej czy dokonywanie płatności zobowiązań socjalnych.

Złoto z banków centralnych służy do pokrycia zagranicznego długu publicznego czy utrzymania wymaganego poziomu aktywów płynnych w gospodarce. Stanowi także formę zabezpieczenia na wypadek nagłego odpływu kapitału z rynku krajowego oraz narzędzie budowania zaufania inwestorów do stabilności systemu finansowego. Rezerwy złota traktowane są jako element polityki strategicznej, pozwalający państwu zwiększyć niezależność od zagranicznych instytucji finansowych i ograniczyć ryzyko wynikające z gwałtownych zmian na rynkach walutowych.

W wielu krajach świata rezerwy międzynarodowe znajdują odzwierciedlenie w bilansie banku centralnego, stanowiąc część jego aktywów. Do takich państw należą na przykład Szwajcaria, Rosja, Dania, Portugalia, Grecja, Węgry, Niemcy, a także Polska. Podobnie postępują również inne kraje strefy euro, takie jak Włochy, Francja czy Hiszpania, a poza Europą między innymi Stany Zjednoczone, Chiny, Indie czy Turcja.

Banki centralne a udział złota w rezerwach międzynarodowych

Państwa świata różnie ustalają, jaką część swoich rezerw międzynarodowych powinno stanowić złoto. Są kraje, które traktują je jako fundament bezpieczeństwa finansowego, i takie, które całkowicie z niego zrezygnowały. Stany Zjednoczone posiadają największe rezerwy złota na świecie, a jego udział w rezerwach walutowych wynosi około 75%. Duży udział rezerw złota posiadają także Niemcy, Włochy i Francja. Z kolei Norwegia i Nowa Zelandia nie mają w ogóle złota w rezerwach międzynarodowych.

Ciekawym przypadkiem jest Kazachstan, który również należy do państw o wysokim udziale złota w rezerwach – przekracza on 60%. Nie jest to wynik większy niż w przypadku USA, Niemiec, Włoch czy Francji, gdzie złoto odpowiada za 65–77% rezerw, ale w przypadku Kazachstanu ma szczególne znaczenie. To gospodarka znacznie mniejsza i bardziej podatna na wahania rynkowe, dlatego tak wysoki udział złota wyróżnia się na tle innych krajów rozwijających się i pokazuje, że traktuje ono kruszec jako podstawę stabilności finansowej.

Rezerwy złota - ranking największych posiadaczy rezerw złota na świecie

Rok 2024 zapisał się jako jeden z najważniejszych w historii współczesnego rynku złota. Banki centralne na całym świecie kupiły ponad tysiąc ton kruszcu, co było trzecim z rzędu rokiem z zakupami na tak wysokim poziomie. Według World Gold Council najbardziej aktywne były Chiny, Polska, Turcja, Indie, Egipt i Kazachstan. Tak silny popyt ze strony banków centralnych wpłynął na globalną równowagę rynku i przyczynił się do wzrostu wartości złota na giełdach.

Całkowity popyt na złoto w 2024 roku wyniósł prawie pięć tysięcy ton – był to wynik najwyższy od wielu lat. W strukturze popytu istotną rolę odgrywały inwestycje prywatne. Zainteresowanie sztabkami i monetami utrzymało się na bardzo wysokim poziomie, około 1,2 tys. ton. Większy ruch widoczny był w segmencie funduszy ETF, które po okresie odpływów znów zaczęły przyciągać kapitał, podnosząc łączny popyt inwestycyjny o około jedną czwartą.

Analiza najnowszych danych

W pierwszej połowie 2025 roku trend ten jeszcze się umocnił – w drugim kwartale wartość zakupów złota osiągnęła rekordowe 132 miliardy dolarów, a segment inwestycyjny zwiększył się aż o 78% rok do roku, co pokazuje, że kruszec wciąż pozostaje fundamentem rezerw państwowych i atrakcyjnym zabezpieczeniem dla inwestorów prywatnych.

Wyniki te dowodzą, że złoto wciąż pełni rolę aktywa bezpiecznej przystani, szczególnie w okresach niepewności gospodarczej i napięć geopolitycznych. Banki centralne traktują je jako fundament stabilności, a inwestorzy prywatni – jako ochronę przed inflacją i spadkiem wartości walut.

Top 5 państw z największymi rezerwami złota

Kto ma największe rezerwy złota na świecie? Poniżej prezentujemy 5 krajów z największymi rezerwami złota.

USA

Stany Zjednoczone posiadają największe rezerwy złota na świecie – 8 133,5 ton, według World Gold Council (2025). Udział złota w całości rezerw walutowych wynosi około 74,9%. Co istotne, poziom ten pozostaje niezmienny od kilkudziesięciu lat – USA nie zwiększają ani nie zmniejszają swoich zasobów, a ich wartość zmienia się jedynie wraz z ceną kruszcu na rynkach światowych. Około połowa zapasów znajduje się w dawnej bazie wojskowej Fort Knox w stanie Kentucky. Pozostała część przechowywana jest w skarbcu mennicy w West Point w stanie Nowy Jork, w Denver Mint w Kolorado oraz w skarbcu Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku przy 33 Liberty Street na Manhattanie.

Niemcy

Niemcy utrzymują największe rezerwy złota w Europie – obecnie to 3 351,2 ton, co stanowi około 77% wszystkich rezerw walutowych. Bundesbank nie prowadzi nowych zakupów złota, a poziom rezerw pozostaje od lat stabilny. Największą zmianą w ostatniej dekadzie był program repatriacji, rozpoczęty w 2013 roku i zakończony w 2017 roku, w ramach którego sprowadzono znaczną część zasobów z Nowego Jorku, Londynu i Paryża do Frankfurtu nad Menem. Obecnie około połowa złota znajduje się już w Niemczech, a reszta wciąż przechowywana jest w skarbcach w USA i Wielkiej Brytanii.

Włochy

Włochy posiadają 2 451,8 ton złota, co stanowi około 74% rezerw walutowych. To trzecie co do wielkości zasoby na świecie, a ich poziom pozostaje niezmienny od wielu lat – Bank Włoch nie prowadzi sprzedaży ani zakupów. Złoto przechowywane jest głównie w formie sztabek – około 95 tysięcy sztuk o wadze od kilku do kilkunastu kilogramów każda. Część, około 4,1 tony, stanowią złote monety. Rząd włoski traktuje złoto jako strategiczny zasób i zgodnie z prawem nie może nim swobodnie dysponować bez zgody parlamentu.

Francja

Francja dysponuje rezerwą w wysokości 2 437 ton złota, co odpowiada około 74,7% całości rezerw. Podobnie jak w przypadku Włoch, wielkość rezerw jest stabilna i od dekad nie podlega zmianom. Zasoby przechowywane są w skarbcu Banque de France w Paryżu przy 31 Croix des Petits Champs, na głębokości ośmiu kondygnacji pod ziemią. Francja, obok Niemiec i Włoch, należy do państw strefy euro, które traktują złoto jako gwarancję stabilności systemu finansowego.

Rosja

Federacja Rosyjska zgromadziła 2 332,7 ton złota, co stanowi około 29,5% jej rezerw walutowych. W ostatnich latach Rosja systematycznie powiększała swoje zasoby, szczególnie po 2014 roku, kiedy nałożono na nią sankcje ograniczające dostęp do zachodnich aktywów finansowych. Od tego momentu złoto stało się kluczowym elementem strategii dywersyfikacji rezerw. W przeciwieństwie do USA czy państw Europy Zachodniej, Rosja aktywnie zwiększała swoje rezerwy jeszcze do 2020 roku, a następnie utrzymuje ich poziom w obliczu dalszych sankcji i niepewności gospodarczej.

Ranking rezerw złota na świecie:

Numer	Kraj	Rezerwy (t)	Udział w rezerwach walutowych
1	USA	8 133,5	~75 %
2	Niemcy	3 351,2	~77 %
3	Włochy	2 451,8	~74 %
4	Francja	2 437,0	~74–75 %
5	Rosja	2 332,7	~30 %
6	Chiny	2 292,3	~6,5 %
7	Szwajcaria	1 039,9	~9,6 %
8	Indie	879,6	~13,4 %
9	Japonia	845,9	~6,6 %
10	Turcja	623,9	~43,6 %
11	Holandia	612,4	~64,9 %
12	Polska	515,5	~22,4 %

Warto zwrócić uwagę, że Europejski Bank Centralny, mimo iż sam nie należy do największych posiadaczy złota, utrzymuje ponad 500 ton kruszcu. To mniej niż rezerwy wielu państw członkowskich strefy euro, takich jak Niemcy, Włochy czy Francja, ale zasoby te symbolizują wspólne podejście do stabilności finansowej w ramach unii walutowej.

Rezerwy złota Polski

Rezerwy złota Polski w ostatnich latach znacząco wzrosły i obecnie wynoszą około 515 ton, co daje nam 12. miejsce na świecie oraz jedno z czołowych miejsc w Europie Środkowo-Wschodniej. Rezerwy złota w Polsce odpowiadają za ponad 22% wszystkich aktywów rezerwowych Narodowego Banku Polskiego. To zarówno sztabki przechowywane w kraju, jak i depozyty w zagranicznych skarbcach.

Jeszcze w 2018 roku Polska dysponowała jedynie około 103 tonami złota. W kolejnych latach NBP prowadził intensywne zakupy, powiększając zasoby najpierw o 125 ton, a następnie o kolejne 100 ton. Największy przyrost nastąpił w latach 2022–2024, kiedy łącznie dokupiono prawie 300 ton. Dzięki tej polityce Polska w ciągu kilku lat potroiła swoje zasoby i stała się jednym z największych nabywców złota wśród banków centralnych na świecie.

Gdzie polska trzyma rezerwy złota?

Strategia NBP zakłada dywersyfikację – część kruszcu jest w polskich skarbcach, a część w zagranicznych lokalizacjach, co zwiększa bezpieczeństwo i elastyczność zarządzania zasobami. Około jedna piąta złota znajduje się na terytorium Polski, a reszta ulokowana jest w największych centrach finansowych świata, m.in. w Londynie i Nowym Jorku. Dzięki temu rezerwy złota są nie tylko zabezpieczeniem gospodarki, ale również podnoszą wiarygodność kraju na arenie międzynarodowej.

Jak będzie wyglądać przyszłość?

Jeśli napięcia geopolityczne będą rosły (w skrajnym scenariuszu wojny na wielu frontach), państwa prawdopodobnie utrzymają lub zwiększą popyt na złoto jako rezerwę niezależną od ryzyka kredytowego i sankcji. Już dziś widać trzy wyraźne trendy:

1. banki centralne deklarują dalsze zakupy – w badaniu WGC rekordowe 95% respondentów zakłada wzrost własnych zasobów w najbliższych 12 miesiącach;

2. inwestorzy wrócili do ETF-ów na złoto, a wartość popytu w II kw. 2025 r. sięgnęła rekordu 132 mld USD;

3. część krajów stopniowo dywersyfikuje rezerwy walutowe, przesuwając akcent z dolara na złoto, euro i juana.

W krótkim horyzoncie scenariusz bazowy to utrzymanie wysokich zakupów banków centralnych (nawet jeśli nieco niższych niż w rekordowym 2024 r.), dalsze napływy do ETF-ów i mocny popyt w Azji – Chiny kontynuują zakupy banku centralnego oraz zwiększają import netto.

W scenariuszu napięć wojennych państwa mogą przyspieszyć repatriację kruszcu do krajowych skarbców oraz podnieść udział złota w rezerwach, bo jest ono łatwiejsze do utrzymania pod własną kontrolą niż aktywa finansowe narażone na zamrożenie.

Ryzyka dla tego obrazu to ewentualny wzrost realnych stóp procentowych (hamuje popyt inwestycyjny) i krótkie, gwałtowne realizacje zysków po silnych wzrostach cen. Ogólny kierunek pozostaje jednak wzrostowy: popyt całkowity w II kw. 2025 r. urósł o 3% r/r, a wartość popytu – o 45% r/r; jednocześnie udział dolara w rezerwach globalnych powoli się obniża, co sprzyja utrzymywaniu większego bufora w złocie.